Exhibition Text, Desert Spirals at Keteleer Gallery
Written by Koen Leemans, 2023
ENG
In this new exhibition, Sybren Vanoverberghe reveals a new series of photographs that were taken in the evocative Moroccan desert. The series of images show us a parade of artefacts and hideouts, isolated and serenely present within the vast landscape. But also depictions of ancient engravings and other faded traces from bygone times like a dead dromedary, floating in a state between fossil and cadaver, drowned under the smouldering heat of a blazing sun. Ruins embrace the desert vegetation and improvised human structures turn into shelters in this merciless landscape.
The series submerges itself in the ‘nothingness’ the desert has to offer its visitors. This nothingness inspired Vanoverberghe to go on an extensive quest for traces from a recent or nearly forgotten past. For quite some time now this archaeological approach has been the main theme of his artistic odyssey. The traces manifesting in Desert Spirals take on different guises but they are, above all, oozing with human spirit.
The human presence manifests itself in the hastily erected constructions nestling in the landscape. The materials used are often left behind. Sometimes they’re swallowed up by the landscape, other times they’ve been reused in a new shape. Building materials like a weathered lamppost that served its purpose, a carpet resting to dry or a newly chiselled bloc of marble that was recently freed from a rock become the décor in the vast and barren sand plain.
The series focuses on the idea of humble societies, nomadic living and the art of building with few materials. The ancient engravings merge with contemporary images of the desert landscape, creating a play with past and present, time and place. This unique imagery and often overexposed pictures create a continual motion from image to image. Every image functions as a portal to the next, with association and design leading the way.
For this new exhibition, Vanoverberghe has joined hands with architect and scenographer Theo De Meyer. Together they have converted the gallery space into a maze of rooms through which the visitor is guided by means of custom made doors, portals and obstacles. Simple building materials were stacked up and positioned to add an additional layer of tension to the presented images. It feels as though one is suddenly dropped into an anachronistic décor in which everyone suddenly put down their tools in the middle of the construction process and vanished.
The exhibition explores the delicate balance between architecture, and its remnants, and the relicts man left behind in a desert landscape. Vanoverberghe investigates how he can capture these traces through photography in an associative way. Desert Spirals thus turns into a stroll between stirring images functioning like precious notes from a landscape of nothingness.
Koen Leemans, 2023.
NL
In de tentoonstelling Desert Spirals onthult Sybren Vanoverberghe een nieuwe reeks foto's gerealiseerd in het tot de verbeelding sprekende Marokkaanse woestijngebied. De reeks beelden toont ons afwisselend een parade van artefacten en schuilplaatsen, geïsoleerd en verstild aanwezig binnen het uitgestrekte landschap. Voorts verschijnen er voorstellingen van eeuwenoude gravures en andere vergane sporen uit vervlogen tijden, zoals een dode dromedaris, zwevend tussen fossiel en kadaver, verzonken onder de verzengende hitte van een brandende zon. Ruïnes omhelzen de woestijnvegetatie en geïmproviseerde menselijke structuren worden als het ware 'shelters' in dit meedogenloze gebied.
De nieuwe reeks beelden dompelt zich onder in het 'niets' dat de woestijn zijn bezoekers te bieden heeft. Dit 'niets' zet Vanoverberghe aan tot een diepgaande zoektocht naar sporen uit een recent of net haast vergeten verleden. Deze archeologische benadering vormt reeds geruime tijd de leidraad in zijn kunstzinnige odyssee. De sporen die zich manifesteren in Desert Spirals nemen diverse gedaanten aan, maar zijn bovenal doorspekt met de menselijke esprit.
De aanwezigheid van de mens manifesteert zich in de vluchtigheid van constructies die zich in het landschap nestelen. Het materiaal waarmee deze bouwsels zijn opgetrokken wordt vaak achtergelaten. Soms wordt het opgeslokt door het landschap, terwijl het op andere momenten in een nieuwe vorm hergebruikt wordt. Bouwmaterialen zoals een verweerde straatlantaarn die zijn dienst heeft bewezen, een tapijt dat rustend droogt of een pas gehouwen marmerblok dat onlangs uit de rots is bevrijd vormen het decor in de uitgestrekte barre zandvlakte.
De reeks concentreert zich op het idee van bescheiden beschavingen, het nomadische leven en de kunst van het bouwen met weinig materie. De eeuwenoude gravures voegen zich samen met hedendaagse taferelen van het woestijnlandschap, waardoor een spel ontstaat tussen heden en verleden, tussen tijd en plaats. Deze unieke beeldtaal en het vaak overbelichte aspect van de foto's zorgen voor een voortdurende beweging van beeld naar beeld. Elk beeld fungeert zowat als een poort naar een ander beeld, waarbij associatie en vormgeving een krachtige rol spelen.
Voor deze tentoonstelling heeft Sybren Vanoverberghe de handen ineengeslagen met de architect en scenograaf Theo De Meyer. Samen smeden ze de ruimtes van de galerie om tot een doolhof van kamers, waarbij de toeschouwer langs deuren, portalen en hindernissen wordt geleid. Eenvoudige bouwmaterialen worden gestapeld en gepositioneerd en doen dienst als een bijkomende spanningsboog bij de gepresenteerde foto’s. Het voelt alsof men plotseling belandt in een anachronistisch decor, waarbij tijdens het bouwproces iedereen plotseling zijn gereedschap heeft neergelegd en is verdwenen.
De tentoonstelling verkent het delicate evenwicht tussen architectuur of de restanten ervan en achtergelaten relicten van de mens in een woestijnlandschap. Sybren Vanoverberghe onderzoekt hoe hij via de fotografie deze sporen op een associatieve manier kan vastleggen. Desert Spirals wordt zo een wandeling tussen indringende beelden die functioneren als kostbare notities uit een landschap van niets.
Koen Leemans, 2023.